امروزه یکی از معضلات دندان‌پزشکی به‌ ویژه برای نسل جوان مشکلات ارتودنسی است همان‌طور که یک برنامه جامع بهداشت دهان و دندان شامل مسواک زدن، نخ دندان، کاهش مصرف مواد قندی و معاینات دوره‌ای می‌تواند بسیاری از پوسیدگی‌ها و مشکلات دندانی را کاهش دهد ، با در نظر گرفتن روشهایی می توان مانع بروز بسیاری از مشکلات ارتودنسی شد. مقوله‌ای که به‌عنوان "ارتودنسی پیشگیری" شناخته می‌شود ولی متاسفانه کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

ارتودنسی پیشگیری، بخشی از ارتودنسی است که با نظارت بر رشد و تکامل دندان‌ها و ساختار فکی-صورتی و انجام روش‌های تشخیصی-درمانی بروز مشکلات را پیش‌ بینی و از بروز آن‌ها جلوگیری می‌کند.

بخشی از ارتودنسی پیشگیری بر آموزش والدین استوار است. مسلما پدر و مادر یا خانواده آگاه می‌توانند نقش مهمی در این راستا داشته باشند. توجه به برخی از عادات دهانی و یا زمان از دست رفتن دندان‌های شیری و همچنین کمک به مراقبت از دندان‌ها و پیگیری درمان‌های مناسب در موارد پوسیدگی و یا حذف ناخواسته آنها از وظایف والدین است.

این تصور عمومی که ارتودنسی را به‌ معنای ردیف‌ کردن دندان‌ها می‌دانند آن هم به منظور زیبایی! نگاه درستی به ارتودنسی نیست ، در واقع ارتودنسی شاخه‌ای از علم دندان‌پزشکی است که هدف آن ایجاد رابطه درست بین فکین و دندان ها یا تصحیح روابط نادرست میان آنهاست. مسئولیت اصلی ارتودنسی، پیشگیری از ایجاد تغییرات دائمی نادرست در ساختمان‌های صورت و دندان‌هاست. هر چند که به کمک ارتودنسی تشخیص و یا درمان انواع ارتباط‌های نادرست دندان‌ها و ساختمان‌های اطراف آنها میسر است، حالا می‌تواند با هدف زیبایی و یا درمانی باشد.

بهترین زمان برای شروع مراقبت‌های دندان‌پزشکی باید از زمان جنینی یعنی پیش از تولد آغاز شود و با رویش اولین دندان ها ادامه یابد .طبق توصیه انجمن ارتودنسی باید حداقل با ظهور اولین دندان دائمی یعنی قبل از 7 سالگی کودک به‌منظور بررسی مشکلات ارتودنسی معاینه گردد، حتی در کودکانی هم که هیچ‌ گونه علایم یا مشکلی ندارند. یادمان باشد که ارتودنسی فقط سیم یا براکت نیست، گاهی تنها با یک عیب‌یابی صحیح و به ‌موقع و انجام یک‌سری کارهای ساده می‌توان از مشکلات جدی جلوگیری نمود.

وظیفه اصلی دندان‌های شیری در دوران كودكی، راهنمایی برای رویش دندان‌های دائمی كودك می‌باشد. بنابراین حفظ سلامت آن‌ها ضروری است و این تصور كه دندان‌های شیری به‌زودی با دندان‌های دائمی جایگزین می‌شوند و چندان اهمیتی ندارند می‌تواند تاثیرات مخربی در سلامت و زیبایی دندان‌ها و حتی چهره فرد داشته باشد.

اگر به هر دلیلی دندان‌های شیری دچار مشکل شوند روش‌های درمانی مختلف و متفاوتی وجود دارد. گاهی فقط با یک ترمیم ساده مشکل حل می‌شود و گاهی هم نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر و یا حذف دندان و ساخت فضا نگهدار می‌باشد. که البته همه این‌ها بسته به اين است که میزان پوسيدگی دندان چقدر باشد، کدام دندان درگیر بوده یا اینکه اصلا کودک در چه سني باشد.

ترمیم دندان هم جزئی از ارتودنسی پیشگیری به حساب می آید و هدف آن حفظ دندان‌های شیری و در نهایت داشتن فضای کافی برای رویش دندان‌های دائمی است. پس باید پوسیدگی دندان‌های شیری را جدی بگیریم .فرض کنيد که کودکي در چهار سالگي دندان‌هاي آسياي شيري خود را به‌ دلیل پوسیدگی شدید از دست بدهد، در این صورت نه تنها تا زمان رویش دندان‌های جایگزین آن یعنی حدود 6 سال بخشی از توان جویدن خود را از دست داده بلکه به احتمال زیاد دندان‌های جایگزین به‌دلیل از دست رفتن فضا به صورت نامرتب رویش می‌یابند و حتی در مورادی نهفته می‌شوند.